Allah ismi, bütün ilâhi isim ve sıfatları kendisinde toplayan özel bir isimdir. Bu isme İsm-i Cami’ de denir. Esma-i Hüsnânın her biri Allah lafzının farklı yansımalarını ve boyutlarını ifade eder. Gerçekte Kur’an’ın tamamı da Allah ismini bütün yönleriyle bize tanıtmaktadır. Kur’an’daki 114 süre yani yaklaşık 6 bin küsur ayetin hepsi Allah’ın değişik özelliklerini, evrene ve insan hayatına müdahale etmesini anlatmaktadır. Allah ismini tam olarak tanımak ancak Kur’an’ın tamamını anlayarak okumakla mümkündür. Lafza-i Celâl olarak da anılan Allah ismi Kur’an’da 2697 kez geçmektedir. Buna açık ve gizli zamirlerle kullanımı da ilave edersek bu rakam 6000 (altı bin)i bulur. Allah isminin ikil ve çoğul kullanımı yoktur. Bu isim mecaz yolu ile de olsa Allah’tan başkalarına verilemez. Şimdiye kadar Allah ismi ile hiçbir varlık adlandırılmamıştır, adlandırılması da doğru değildir. Allah lafzı Kur’an’da ilk kez iniş sırasına göre beşinci süre olan Fatiha süresinde zikredilmiştir.
Fir’avn kendi ilahlığını iddia ederken ( Ben Allah’ım ) diyerek Allah‟ın ismini kullanmamış, (Ben sizin en üstün rabbinizim)1 demiştir. Mekkeli müşriklerin 360”dan fazla putları vardı. Hiçbirine Allah ismini vermemişlerdi. Onlar da bu ismin sadece Allah’a ait olduğunu biliyorlardı.
هَلْ تَعْلَمُ لَهُ سَمِيًّا۟
“Hiç sen O’na bir adaş bilir misin?”2
Allah lafzının kökü ve aslı hakkında birçok Arap dilbilimci ve müsteşrik çalışma yapmış ve 30’dan fazla görüş beyan etmişlerdir. Bu görüşlerin önemlilerini şöyle sıralayabiliriz:
1-Allah ismi herhangi bir kelimeden türememiştir, camid bir isimdir. Hiçbir sözlük anlamı yoktur. Âlem yani zata delalet eden özel isimdir. Beyhâki, el-Halil ve Hattabî’nin bu görüşe sahip olduğunu söyler. Zeccâcî, Ebû Osman el-Mâzinî’nin de bunu savunduğunu söyler.3
2-Allah ismi, “Kulluk ve ibadet etmek” anlamına gelen ( elehe – ye’lehu), veya “hayret ve şaşkınlık içinde kalmak, gönülden bağlanıp sığınmak” anlamlarına gelen ( elihe – ye’lehu ) ve ( velihe-yevlehu ) köklerinden ism-i meful manasında bir mastar olan “ilâh” kelimesinden türemiştir. İlâhkelimesinin başına azamet ve büyüklük ifade etmesi için harf-i ta’rif olan “el ” takısı eklenerek “el-ilâh” şeklini almış, okunmasındaki güçlükten dolayı hemze düşürülmüş, ilâh kelimesinin aslındaki “lam” ile “el” takısının “lam”ı birleştirilmiş (idğam) ve kelime “Allah” şeklinde okunmuştur. Bu görüş, Yûnus İbn Habîb, el-Kisâî, el-Ferrâ, Kutrub ve el-Ahfeş’e aittir.4
3-Allah ismi “gizlenmek, perdelenmek, beşeri kabiliyetlerin ihata sahasının dışında, duygu ve idrakin ötesinde olmak, yükselmek ve yüce olmak” 5 anlamlarına gelen ( lâhe – yelîhu ) kelimesinden türetilmiştir. Bu, Sibeveyh’in görüşüdür.
Allah ismi ile dua ve zikir yapmak
Peygamber (s.a.v) zaman zaman Allah ismi ile dua yapardı. Ama daha çok duasına “Allahümme” veya “ Ya Rabbi” ile başlardı. Hadis kitaplarının dua ve zikir bölümleri “Allahümme” ile başlayan dualarla doludur. Kur’an’a da beş kez bu duaya başlama modeli kullanılmaktadır.6 “Allahümme” terkibi hususunda Arap gramercilerinin farklı görüşleri vardır. Halil, Sibeveyh ve bütün Basra ekolüne mensup nahivciler “Allahümme” kelimesinin aslının “Ya Allah” olduğunu söylerler. Bu kelime “Ya” nida harfi olmaksızın kullanılmaya başlayınca onun yerine sonundaki “mim”i koydular. Böylece iki harf olan şeddeli “mim”i “ya” ile “elif”ten ibaret olan iki harfin yerine kullandılar.
El-Ferrâ ve Kûfe ekolüne bağlı dilciler ise “Allahümme” kelimesinin aslının “ Ey Allah! Karşımıza hayır çıkar” şeklinde olduğunu ifade ediyorlar. Bu diğer kelimeler hazfedilerek, her iki kelime birbirine karıştırılarak “Allahümme” lafzı ortaya çıkmıştır.7 Peygamberimiz (s.a.v) tam bir anlamı olan cümlelerle zikir yapmıştır.” Lâ ilahe illallah”, “Sübhânallah”, “Elhamdulillah”, “Allahuekber”,”Lâ havle velâ kuvvete illâ billâh”,”Estağfirullah” gibi zikir çeşitleri kaynaklarda sık sık geçmektedir. Bazıları sadece Allah ismi ile zikir yapılabileceğini iddia edip şu hadisi delil gösterirler.
قال النبى عليه الصلاةُ والسلامُ (لاَ تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى لاَ يُقَالَ فِى اْلاَرْضِ: اَللَّهُ اَللَّهُ)
“ Yeryüzünde Allah Allah denildikçe kıyamet kopmaz.”8
Özellikleri ve faydaları
Lafza-i Celal’in bir sürü faydaları ve özellikleri, havas kitaplarında sayılmıştır. Bunların bir çoğu tecrübe edilerek nakledilmiştir. Bunlardan bir kısmı aşağıda verilmektedir.
*İmam-ı Gazali ‘ye göre, Cuma günü 1000 (bin) kere “Allah” ismini zikreden kimse evliyalar arasına girer.
*Cuma günü, Cuma namazından önce 100 kere “ALLAH” diyen kimsenin istediği şey yerine gelir.
*Her gün 1000 defa bu ismi şerifi zikreden kimse, manen terakki eder ve selim bir kalbe ulaşır.
*Yüce Allah’ın bu cami (toplayıcı) ve şerefli ismi bir hastaya (200) defa okunsa, hastanın eceli gelmemişse şifaya kavuşur.
*Her kim bu yüce ismin zikriyle meşgul olursa, kalbinde Allah sevgisinden başka her şey silinir.Gönlüne ilahi tecelliler ve nurlar dolar.İnsan,cin, hayvan gibi, hiç bir şerli ve zararlı varlık kendisine zarar veremez.
*Bu ismi yazıp üzerinde taşıyan ve aynı zamanda zikreden kimse, çok soğuk havalarda bile soğuktan müteessir olmaz.
*Hastalıklardan kurtulup şifa bulmak isteyen bir kişi, temiz bir kase içine (66) defa lafza-i Celali yazıp yağmur ya da kaynak suyu ile bozarak hastaya içirilirse hastanın eceli gelmemişse Allah’ın izniyle şifaya kavuşur.
*Her namazdan sonra (100) kere Kelime-i tevhidi (LA İLAHE İLLALLAH) okuyan kimse, gaflet, unutkanlık ve kalp kasvetliğinden kurtulur.
1) Naziat 24
2) Meryem 65
3) Ebû Bekr el-Beyhâkî, Kitabu’l-Esmâ ve’s-Sıfat, c. l, s. 47 vd, Beyrut, 1985. Zeccâcî, İştikak, s. 29
4) Fahruddin er-Râzî, şerhul Esma, s. 118, Beyrut, 1984. Zeccâcî, İştikak, s. 23
5) İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Lâhe mad. Beyrut, 1955
6) Bak. Ali İmran 26, Maide 114, Enfal 32, Yunus 10, Zümer 46.
7) Kurtubî, c. 4, s. 158.
8) Müslim, İman;234, Tirmizi, Fiten; 35.
About the author
